Ölkəmizdə ildən-ilə quruculuq işləri genişlənir, yeni binalar, yollar inşa edilir, parklar, xiyabanlar salınır, körpülər, keçidlər tikilir, əhalinin rahatlığı üçün hər cür şərait yaradılır.

Təkcə iri şəhərlərimiz deyil, regionlarımızdakı qəsəbə və kəndlər də öz görkəmini dəyişir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin regionların sosial-iqtisadi inkişafı üzrə Dövlət Proqramında bölgələrdəki şəhərlərin müasir tələblərə uyğun yenidən qurulmasına xüsusi diqqət yetirilmişdir.  Müasir tipli layihələri əsasında  ölkənin  müxtəlif şəhərlərində  parklar və xiyabanlar  salınan, Avropa Elmlər Akademiyasının və Türkdilli Ölkələrin Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının fəxri doktoru, BMT tərəfindən mədəniyyətə xidmət medalı ilə təltif olunmuş memar Cahid Həsənov  regionlardakı  yeni işlər barədə  suallarımızı  cavablandırır.

– Cahid müəllim, istərdik ki, son illər  regionlarımızdakı  şəhərlərdə yaradılan yeni memarlıq  nümunələri barədə  məlumat verəsiniz...

– Son illər istər respublikamızın paytaxtı Bakı şəhərində, istərsə də regionlarımızın şəhər və qəsəbələrində şəhərsalmanın müasir üsul və metodlarından məharətlə istifadə olunur. Səhər və qəsəbələrimizdə yeni tipli məktəblər, uşaq bağçaları, inzibati binalar tikilir, yollar abadlaşır, parklar və xiyabanlar salınır. Hər yerdə müasir tələblərə uyğun memarlıq nümunələri yaradılır.  Bir memar kimi mən də  bu sahədə müəyyən xidmətlər göstərməyə  çalışmışam. Lənkəranda şəhərsalma ilə bağlı bir neçə layihəni reallaşdırmışıq və bu gün onlar bu şəhərin görkəminə xüsusi milli və estetik görkəm verir. Elə  paytaxt Bakı şəhərində də   bir neçə layihəmiz  reallaşdırılıb. Məsələn, Bakıda Koroğlu Rəhimov və Həsən Əliyev küçələrinin kəsişməsində  gənclər parkı, eyni zamanda, Heydər Əliyev prospektində  Azpetrol yanacaqdoldurma nəntəqəsi ətrafındakı  mini park da  bizim layihəmiz əsasında inşa olunub. Biz bu  parklarda  milli üslubu saxlamaqla, onların  ümumi estetik görünüşünü  müasir  tələblərə uyğunlaşdırmağa çalışmışıq. Gənclər  parkında  milli ornament  “buta” dan istifadə etmişik.

– Bu yaxınlarda  Gəncə  şəhərində sizin layihəniz əsasında Gəncə bulvarında “Əli və Nino” memarlıq əsəriniz  böyük maraqla qarşılandı.  Bu barədə  fikirlərinizi  bilmək istərdik.

– Bizim üçün  əhəmiyyətli olan bu idi ki, kompleksin açılış mərasimində cənab Prezident İlham Əliyev də iştirak edirdi. Gəncə Bulvar Kompleksində Azərbaycanda ilk dəfə olaraq  modern üslubda Əli və Ninonun heykəli ucaldılmışdır. Biz bu  layihəni reallaşdırmaq üçün yer seçərkən  qərara alındı ki, “Əli və Nino”  abidəsi  əsərin  qəhrəmanının  öldürüldüyü Gəncə körpüsünün  yaxınlığında yaradılsın. Belə də oldu.

Qurban Səidin müəllifi olduğu “Əli və Nino” əsəri əsasında yaradılan heykəllərin hündürlüyü 3,5 metr təşkil edir. Məncə, bu heykəl  ölkəmizdə  cənab Prezidentin elan etdiyi “Multikultralizm ili”nə ən  uğurlu töhfələrdən biridir. Azərbaycanlı və gürcü gənclərin sevgisinə ithaf edilən abidə Azərbaycandan öncə Çin, Fransa və  Gürcüstanda ucaldılıb. Bizim abidə tamam  abstrakt üslubda yaradılmışdır. Bu heykəl iki alovun yanması anlamını verir. Hər saatdan bir dövrə  vuran heykəlin ətrafında süni tüstü effekti yaradılmışdır ki,  bu  da  gənclərin məhəbbətinin əbədiyyətə  qovuşması  rəmzidir. Ümumiyyətlə,  belə bir  forma  dünya memarlığında yenilikdir. Abidənin ətrafında 3 fəvvarə quraşdırılıb ki, bunlar da vizual olaraq göz yaşlarının damlalarını xatırladır. “Əli və Nino” heykəli Şərq koloriti nəzərə alınmaqla modern üslubda yaradılıb.  Bu abidənin yaradılmasında bizə  hər cür şərait yaradan  Cəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin  başçısı Elmar Vəliyevə öz dərin təşəkkürümüzü bildiririk. Bir məqamı da  qeyd edim ki, bu heykəlin yaradılması “Əli və Nino” bədii  filminin ekranlara çıxması ilə  eyni  dövrə təsadüf etdi.

– Bir memar kimi, deyə bilərsinizmi, regionlarda şəhərsalma zamanı əsas diqqət hansı məqamlara yönəldilməlidir?

– Dünyada məşhur memarlar çox olub. Onların yaratdıqları nadir memarlıq abidələri bəşər mədəniyyətini zənginləşdirmişdir. Bu abidələr bu gün də öz müasirliyini qoruyub saxlayır. Azərbaycan da bu sahədə zəngin irsə malikdir. Milli memarlıq ənənələrimiz tarix boyu yaranıb formalaşmışdır. Azərbaycanın tarixi memarlıq ənənələri yaşayır və şəhərsalmada bu ənənələr müasirliklə birləşərək xüsusi ahəng yaradır. Son illər yaradılan yeni tikililər  şəhərlərimizin ümumi görünüşünə uyğun şəkildə inşa edilir. Onlarda klassik və müasir memarlıq üslubları sintez təşkil edir. İstər paytaxtımızda, istərsə də regionlarımızda memarlarımız şəhərsalmanın yeni “evrostil”indən istifadə edirlər.

Biz hər bölgənin öz memarlıq xüsusiyyətlərini öyrənməliyik, bu irsin qorunub saxlanması üçün tədbirlər görməliyik. Hər regionun tarixi memarlıq nümunələrinin atributları yeni inşa edilən binalarda da istifadə olunmalıdır. Yerli tikinti materiallarından daha çox istifadə olunması vacibdir. Çalışmalıyıq ki, şəhərlərimizdə hər şey gözəl olsun, bizim milli memarlıq nümunələri orada öz dolğun əksini tapsın. Bunun üçün bizdə kifayət qədər təcrübəli, istedadlı memarlar vardır. Layihə institutlarımız son vaxtlar regionlarda şəhərsalma ilə bağlı çox gözəl işlər təklif edirlər. Qalır onların yerlərdə icra olunması.

– Yəqin ki, yeni  layihələriniz də var. Gələcək işləriniz barədə  nələri demək istərdiniz?

– Biz  artıq Ağstafada   bir layihəni  reallaşdırmışıq. Bu musiqi aləti olan ud formasında  musiqi məktəbinin binasıdır. Sumqayıt bulvarının Bakı Dənizkənarı Milli Parkı səviyyəsində yenidən qurulması da möhtəşəm layihələr sırasındadır. Burada  bizim  də layihəmiz  var  və artıq  bu layihəni reallaşdırmağa başlamışıq. 80 hektar əraziyə malik olan bu istirahət guşəsi yaxın perspektivdə bölgənin ən gözəl və unikal istirahət yerlərindən birinə çevriləcəkdir. Mən bir layihə də hazırlayıb təqdim etmişəm. Yeni layihələrimiz  çoxdur, ancaq onlar barədə  danışmaq,  məncə,  hələ tezdir.

M.MÜKƏRRƏMOĞLU,
“Xalq qəzeti”