SOCAR Albaniyada ilkin mühəndislik dizayn xidmətləri göstərəcək. “Cənub” Qaz Dəhlizinə birləşəcək İonik-Adriatik Boru Kəmərinin (IAP) layihələndirilməsi üçün yeni şirkətin təsis olunması barədə razılıq əldə edilib.

SOCAR-dan verilən məlumata görə, Bakıda, Heydər Əliyev Mərkəzində SOCAR ilə Albaniyanın “Albgaz” şirkəti, habelə Monteneqro, Xorvatiya və Albaniyanın qazpaylayıcı şirkətləri arasında “Cənub” Qaz Dəhlizinə birləşdiriləcək yeni boru kəmərlərinin layihələndirilməsi ilə bağlı iki sənəd imzalanıb. Sənədlərin imzalanma mərasimi “Cənub” Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin dördüncü toplantısı zamanı keçirilib.

“Cənub” Qaz Dəhlizindən təbii qazın Albaniya ərazisində paylanması üçün Albaniyanın Fier-Vlora şəhərləri arasında planlaşdırılan yeni boru kəmərinin İlkin Detallı Layihələndirilməsi (FEED) “SOCAR Balkan” şirkəti tərəfindən həyata keçiriləcək. Bununla da SOCAR, ilk dəfə olaraq, Balkan ölkələrində mühəndislik xidmətlərini icra edəcək. Fier və Vlora şəhərləri arasında planlaşdırılan boru kəmərinin layihələndirilməsinə dair niyyət məktubunu “SOCAR Balkan” şirkətinin icraçı direktoru, SOCAR-ın prezidentinin müşaviri Murad Heydərov və “Albgaz” şirkətinin icraçı direktoru Gençi Gyeçi imzalayıblar.

Qeyd edək ki, 2014-cü ildə Azərbaycan və Albaniya arasında Hökumətlərarası Anlaşma Memorandumu imzalanıb, Albaniyanın qazlaşdırılması üzrə Əsas Planın işlənməsinə start verilib. Həmin dövrdən indiyədək Avropa İttifaqı, Enerji Cəmiyyəti, İsveçrə Hökuməti, TAP və “Enagas” şirkəti kimi digər maraqlı tərəflərlə yanaşı SOCAR-ın yüz faizli törəmə şirkəti olan “SOCAR Balkan” şirkəti Albaniyanın qazlaşdırılması planında əsasən məsləhətçi qismində iştirak edir, həmçinin Balkan ölkələrində Azərbaycanın qaz ixrac strategiyasının tətbiqi istiqamətində işlər aparır. 2017-ci ilin yanvar ayında Albaniyanın qazlaşdırılmasına dair aparılmış texniki-iqtisadi əsaslandırmanın nəticəsində Fier və Vlora şəhərləri arasında qaz boru kəmərinin inşa edilməsinin zərurət olduğu müəyyənləşdirilib. Kəmər Fier şəhərinin yaxınlığında TAP-ın çıxış nöqtəsi olan kompressor stansiyasını Vlora şəhərində yerləşən qaz zavodu ilə birləşdirəcək. Boru kəmərinin uzunluğu təxminən 40 kilometr, illik ötürücü gücü ilkin olaraq 1 milyard kubmetr təşkil edəcək.

Digər imzalanan niyyət məktubu İonik-Adriatik Boru Kəmərinin layihələndirilməsi üçün yeni bir şirkətin təsis edilməsi ilə bağlıdır. SOCAR-ın texniki məsləhətçi qismində dəstəklədiyi IAP layihəsi TAP boru kəmərini Xorvatiyanın qazpaylayıcı sistemi ilə calaşdıraraq, Cənubi-Şərqi və Mərkəzi-Şərqi Avropa istiqamətlərində təbii qazın ötürülməsi üçün şərait yaradacaq. İnşası Xorvatiya ərazisində 249 kilometr, Monteneqroda 95 kilometr, Albaniyada isə 167 kilometr uzunluğunda planlaşdırılan IAP layihəsi Balkan ölkələrinə ümumilikdə 5 milyard kubmetr həcmində təbii qaz nəqli üçün şərait yaradacaq. IAP layihələndirmə şirkətinin təsis olunmasına dair niyyət məktubunu Albaniyanın “Albgaz” şirkətinin icraçı direktoru Gençi Gjeçi, Monteneqronun “Monteneqro Bonus” şirkətinin icraçı direktoru Aleksandr Kaçelan və Xorvatiyanın “Plinacro” şirkətinin idarə heyətinin üzvü Daria Kristiçeviç imzalayıblar.

“SOCAR Balkan” şirkətinin icraçı direktoru, SOCAR-ın prezidentinin müşaviri Murad Heydərov deyib: “Bir çox Avropa İttifaqı və Balkan ölkələri öz daxili enerji təminatında təbii qazın payını artırmağa, “Cənub” Qaz Dəhlizi timsalında Azərbaycanla əməkdaşlıq etməyə maraq göstərirlər. Bu həm də ona görədir ki, təbii qaz ətraf mühit üçün ən zərərsiz karbohidrogen yanacaq növüdür. Bu marağın reallaşması üçün həmin ölkələrdə mövcud olmayan və ya hələ lazımi səviyyədə inkişaf etdirilməmiş qaz infrastrukturunun inşası və genişləndirilməsi tələb olunur. Bu gün təməli qoyulan bu layihələr Azərbaycan qazının ixrac istiqamətlərini şaxələndirərək, həm Azərbaycanın kommersiya maraqlarına, həm də idxalçı ölkələrin enerji təhlükəsizliyinə xidmət edəcək”.

IAP layihəsi “Cənub” Qaz Dəhlizinin tərkib hissəsi olan TAP boru kəmərindən təbii qazın Balkan ölkələrinin ərazisi üzrə Avropanın müxtəlif ölkələrinə paylanması məqsədi ilə həyata keçirilir. Fier-Vlora boru kəməri isə Albaniyanın qazlaşdırılması çərçivəsində planlaşdırılır. “Cənub” Qaz Dəhlizi 3 min 500 kilometr uzunluğunda olan, iki qitə və 6 ölkə üzərindən təbii qazın Avropaya qədər nəqlinə imkan verən unikal meqalayihədir. “Cənub” Qaz Dəhlizi dörd əsas hissədən- “Şahdəniz” qaz-kondensat yatağının işlənməsinin ikinci mərhələsi, Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin Genişləndirilməsi, TANAP və TAP boru kəmərlərinin inşasından ibarətdir. SOCAR “Cənub” Qaz Dəhlizinin bütün həlqələrində Azərbaycan dövlətini təmsil edir. “Şahdəniz-2”, Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin Genişləndirilməsi və TANAP layihələri artıq bu il başa çatdırılaraq, istismara veriləcək.

AZƏRTAC