Ölkəmizdə mədəniyyət  siyasəti uğurla həyata keçirilir. Bu  siyasətin əsasında  ulu öndər Heydər Əliyevin ölməz ideyaları dayanır. Ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə ötən əsrin  70-80-ci illərində, eləcə də Azərbaycanın müstəqillik dövründə mədəni  və ədəbi irsimizə, təsviri sənətə, teatr, musiqi və kino sənətinə  qayğı əsaslı şəkildə artmışdır. Həm dövlət başçısı, həm də vətənpərvər bir insan kimi  Heydər Əliyevin milli mədəniyyətə göstərdiyi diqqət,  verdiyi dəyər bu sahədə  yeni dövrün  başlanğıcı kimi qiymətləndirilməlidir.

Ulu öndər deyirdi: “Xalq  bir çox xüsusiyyətləri ilə tanınır, sayılır və  dünya xalqları içərisində  fərqlənir. Bu xüsusiyyətlərdən ən yüksəyi, ən böyüyü mədəniyyətdir.”  Mədəniyyət və incəsənətin bir çox sahələri  haqqında irəli sürdüyü fikirlərdə Heydər Əliyev xalqımızın mənəvi simasına güzgü tutan dəyərlərin təbliğini milli ideologiyanın, bütövlükdə azərbaycançılıq ideologiyasının vacib və zəruri komponentlərindən biri olmaq şərti ilə ön plana çəkir, mədəniyyəti  milli dövlətçilik məfkurəsinin başlıca tərkib hissələrindən biri sayırdı.

Ulu öndər yaxşı bilirdi ki, sabahkı uğurlara yeganə təminat sağlam  cəmiyyət quruculuğuna diqqəti artırmaq, köklü mənəvi dəyərləri yeni nəslə  və bütün cəmiyyətə daha dərindən  və əzmlə aşılamaqdır. Bu  böyük şəxsiyyət  mədəniyyəti  xalqın  tükənməz sərvəti hesab edirdi. Mənsub olduğu xalqın tarixi keçmişinə, mədəni irsinə və milli dəyərlər sisteminə sönməz məhəbbət duyğuları ilə yanaşan ulu öndər deyirdi: “Bizim hamımızı birləşdirən, həmrəy edən azərbaycançılıq ideyasıdır. Azərbaycançılıq öz milli mənsubiyyətini, milli-mənəvi dəyərlərini qoruyub saxlamaq, eyni zamanda, onların ümumbəşəri dəyərlərlə sintezindən, inteqrasiyasından bəhrələnmək və hər bir insanın inkişafının təmin olunması deməkdir”.

Bu dahi şəxsiyyət mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin əməyini  həmişə  yüksək qiymətləndirmiş, onların  yaratdıqları əsərlərin   xalqın mənəvi sərvəti olduğunu  bildirmişdir. Sovetlər dönəmində  nə qədər sənətçimiz ulu öndərin   köməyi ilə SSRİ-nin  yüksək fəxri adlarına, orden və medallarına layiq görülmüşdür. 

Müstəqillik illərində Azərbaycana rəhbərliyi dövründə də ulu öndər  mədəniyyət və incəsənət  xadimlərinə  qayğısını əsirgəməmiş, onların sosial rifah halının yaxşılaşdırılması  üçün  mühüm  tədbirlər həyata keçirmişdir. Məhz  ulu öndərin  hakimiyyəti dövründə  neçə-neçə sənət  adamı   fəxri  adlara layiq görülmüş, Prezident  təqaüdçüsü olmuşdur.

 Heydər Əliyev sənət  adamları ilə görüşlərdən  xüsusi  zövq alırdı. Bu  böyük şəxsiyyətin  daxilində  sənətə böyük sevgi yaşayırdı. Hər dəfə  teatr xadimləri ilə, musiqiçilərlə səhnə arxasında  görüşlərində  onların problemləri ilə maraqlanır,  öz tövsiyə və  tapşırıqlarını verirdi.

Ümummilli liderimiz  xarici ölkələrə səfərləri zamanı soydaşlarımızla görüşlərində onlara,  harada yaşamalarından asılı olmayaraq, azərbaycançılıq ideologiyasına sadiqliyi, xalqımıza xas olan adət-ənənələrimizi yaşatmağı, təbliğ etməyi tövsiyə edirdi: “Bizim hamımızın bir Vətəni var – bu, Azərbaycandır. Azərbaycanlı hər yerdə yaşaya bilər, ancaq azərbaycanlılığını, öz dilini, milli ənənələrini unutmamalıdır. Onun qəlbi daim doğma Azərbaycanla bir vurmalıdır”.

Ədəbiyyat və sənətlə, teatr və kino ilə, folklor və yazılı abidələrlə, rəssamlıq və heykəltəraşlıqla,  musiqi və ifaçılıqla bağlı qənaətlərində Heydər Əliyev incəsənətin daxili qanunauyğunluqlarına və inkişaf perspektivlərinə yüksək peşəkarlıqla yanaşan bir sənət nəzəriyyəçisi kimi çıxış edirdi.

Heydər Əliyev rəssamlıq və musiqi sənətinə böyük qayğı ilə yanaşırdı. O, incəsənətin növləri olan bu sahələrin milli-mənəvi dəyərlərimiz sırasında əhəmiyyətli yer tutduğunu dəfələrlə qeyd etmişdi. Heydər Əliyevin Səttar Bəhlulzadə, Maral Rəhmanzadə, Elmira Şahtaxtinskaya, Tahir Salahov, Toğrul Nərimanbəyov, Oqtay Sadıqzadə, tanınmış rus rəssamı Nikas Safonovun timsalında çağdaş rəngkarlıq sənətinin nailiyyətlərini, Üzeyir Hacıbəyli, Qara Qarayev, Niyazi, Fikrət Əmirov, Tofiq Quliyev, Arif Məlikov kimi qüdrətli musiqi korifeylərinin əsərlərindəki milli- mənəvi dəyərlərin xalqımız üçün iftixar mənbəyi olduğunu təsdiqləyən fikir və mülahizələri bunu bir daha təsdiq edir.

 Milli kino sənətimizin inkişafında da ulu öndərin  xidmətləri  xüsusi qeyd olunmalıdır. Bir sıra filmlərimizin ərsəyə gəlməsində  ulu öndərin   şəxsi təşəbbüsü olmuşdur. “Uzaq sahillərdə”, “İstintaq  davam edir”, “Nəsimi”, “Babək”, “Nizami”  və s.  filmlərimizi  qeyd etmək olar.  Sovet senzurasından keçməyən  bəzi  filmlərimizin  qəbul olunmasında da  Heydər Əliyevin xidmətləri olub.

Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra  ölkədə kino istehsalı, demək olar ki, dayanmışdı. Heydər Əliyev  hakimiyyətə  gələndən  sonra  dövlət sifarişi  ilə filmlərin istehsalı bərpa olundu,  Dövlət Film Fondu yaradıldı. Bütün bunlarla yanaşı, ölkədə  beynəlxalq  kinofestivallar keçirilməyə, kino günləri,  ssenari müsabiqələri və s. təşkil olunmağa başlandı.

Ulu öndərin  şəxsiyyəti, Azərbaycan  xalqının tarixindəki misilsiz rolu bu gün incəsənətimiz üçün tükənməz mövzu mənbəyidir. Rəssamlarımız dəfələrlə  bu böyük şəxsiyyətin obrazını yaratmış,   haqqında neçə-neçə musiqi əsəri bəstələnmiş, bu dahi insanın ömür yoluna  həsr olunan filmlər çəkilmişdir. Kinorejissor  Vaqif Mustafayevin  lentə aldığı çoxseriyalı  film  ulu öndərin həyat və fəaliyyətinin  bütöv bir  xronikasıdır.  “Əsl məhəbbət haqqında”, “General”, “Birinci”, “Moskva. Kreml”, “Lider”, “Tale”, “Bir həsədin tarixi”, “Professional”, “Vətənpərvər”, “Xüsusi təyinat” filmləri  ulu öndərin  həyatından  qiymətli fraqmentləri tamaşaçılara çatdırır. Bu əsərlərin hər biri  incəsənət tariximizin dəyərli  nümunələri kimi  əbədi  qalacaqdır.

Bu gün dövlət milli dəyərlərimizin qarantına çevrilmişdir.  Ulu öndərin mədəniyyət siyasətini uğurla davam etdirən cənab Prezident İlham Əliyev milli-mənəvi dəyərlərimizin inkişafına, qorunmasına  və xarici ölkələrdə təbliğinə  xüsusi önəm  verir. Azərbaycan Respublikasının  Birinci  vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun  prezidenti, UNESCO-nun və ISESCO-nun  xoşməramlı səfiri Mehriban  xanım Əliyevanın da   mədəniyyətimizin inkişafındakı  xidmətləri  olduqca böyükdür. Mehriban xanımın səyləri nəticəsində bu gün  Azərbaycanın muğam, xalça, aşıq musiqisi, tar ifaçılığı sənətləri UNESCO-nun  Qeyri-Maddi Mədəni İrs siyahısına daxil edilmişdir. Azərbaycan   mədəniyyətlərarası  dialoq  mərkəzinə çevrilmişdir. Bakı 2009-cu ildə İslam Mədəniyyətinin Paytaxtı elan olunmuşdur.

 Dövlət siyasətində hər bir azərbaycanlının, ən əvvəl, öz xalqının dəyərlərinə sahib çıxması, öz mədəniyyətini, adət-ənənəsini, mentalitetini və milli dəyərlərini qoruması önə çəkilir. “Gələcək nəsillərə maddi sərvətlər və iqtisadi mirasla yanaşı, həm də daha çox milli irs, milli mentalitet ərməğan edilməlidir” prinsipi əsas götürülür. Prezident İlham Əliyevin konsepsiyasına görə, milli ruhu qorumağın, inkişaf etdirməyin və yeni nəsillərə çatdırmağın ən mühüm şərti məhz milli dövlətçilikdir. Dövlət ancaq ərazinin, maddi sərvətlərin deyil, həm də milli-mənəvi dəyərlərin qorunmasına xidmət edir.  Bu mənada  milli-mədəni irsə  diqqətin artırılması olduqca vacib məsələdir.

Rafiq  Quliyev,
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Elmi-Metodik Mərkəzinin
elmi araşdırmalar şöbəsinin müdiri,
rəssam