Bir zamanlar  neft tullantıları ilə  ciddi problemlər içərisində boğulan Bakının ətraf qəsəbələri bu  gün tanınmaz dərəcədə  dəyişmişdir. Bu qəsəbələrdə  indi həyat tamamilə başqa axarda inkişaf etməkdədir. Respublikamızın  hər yerində olduğu kimi  Bakı qəsəbələri  də  öz  simasını  günbəgün dəyişir,  sosial obyektlər inşa olunur, yollar  çəkilir,  yeni iş yerləri yaradılır, bir sözlə,  hər  qəsəbə ayrıca şəhəri  xatırladır. Bütün bunlar Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin  diqqət və qayğısının, gündəlik  nəzarətinin nəticəsidir.

Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair qəbul edilmiş dövlət proqramlarının  icrası nəticəsində Bakının qəsəbə və kəndlərində uğurlu infrastruktur layihələri həyata keçirilmiş, kommunal və sosial xidmətlərin həcmi və keyfiyyəti daha da yaxşılaşmış, abadlıq işləri geniş vüsət almış, əhalinin həyat səviyyəsi daha da yüksəlmişdir. Azərbaycan Prezidenti  cənab İlham Əliyev dəfələrlə  Bakı qəsəbələrinin əhalisi ilə  görüşlər keçirmiş, onların   qarşılaşdıqları problemlərlə yaxından tanış olmuşdur.

“2011-2013-cü illərdə Bakı şəhərinin və  onun  ətraf  qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı”nın uğurlu icrası nəticəsində Bakının bütün rayonlarında, qəsəbə və kəndlərində infrastruktur təminatı, o cümlədən yol-nəqliyyat infrastrukturu daha da təkmilləşdirilmiş, əhalinin su və kanalizasiya, qaz, elektrik enerjisi, istilik təchizatı daha da yaxşılaşdırılmışdır. Eyni  zamanda,  təhsil, səhiyyə, mədəniyyət və idmanın inkişafı təmin edilmiş, yeni sosial obyektlər tikilmiş, mövcud binalar əsaslı təmir edilmiş, sahibkarlığın inkişafı, sənaye, kənd təsərrüfatı, turizm, ekologiya, əhalinin sosial müdafiəsi və təhlükəsizliyi sahəsində mühüm işlər görülmüşdür. Proqramda nəzərdə tutulmuş tədbirlərin icrasına 3 milyard manat vəsait xərclənmişdir.

Həmin  proqramın  icrası nəticəsində paytaxt və qəsəbələrdə, eləcə də, Abşeron rayonunun qəsəbə və kəndlərində 3500 kilometr qaz kəməri çəkilmiş, əlavə 132 min abonent qazla təmin olunmuşdur. 39 elektrik yarımstansiyası və 264 transformator  qoyulmuş və ya təmir edilmiş, 4400 kilometr  elektrik kabel xətti çəkilmiş, nəticədə əhalinin və iqtisadiyyatın etibarlı enerji təchizatı təmin olunmuşdur.  Dövlət proqramına uyğun olaraq, su təminatı zəif olan ərazilər əsas götürülməklə, Bakı şəhərində və ətraf qəsəbələrdə 820 kilometr uzunluğunda supaylayıcı şəbəkə, ümumi tutumu 100 min kubmetr olan 7  su anbarı tikilmiş, 53 min mənzildən ibarət 900 çoxmənzilli yaşayış binasının daxili supaylayıcı sistemləri yenilənmiş, 120 min ədəd smart-kart tipli sayğac quraşdırılmış, uzunluğu 61 kilometr olan Ceyranbatan-Balaxanı-Ramana-Qala magistral su kəməri istifadəyə verilmişdir. Proqramın icra edildiyi müddətdə 220 min nəfər ilk dəfə mərkəzləşdirilmiş qaydada içməli su ilə təmin edilmiş və fasiləsiz su alan əhalinin sayı 900 min nəfərdən 1 milyon 760 min nəfərə çatdırılmışdır. Eyni zamanda, əhaliyə verilən suyun keyfiyyətinə nəzarət etmək üçün müasir standartlara cavab verən mərkəzi laboratoriya tikilib istifadəyə verilmişdir.

Yol infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi də Dövlət Proqramında diqqət mərkəzində olmuşdur. Belə ki, Zabrat-Maştağa-Buzovna, Zığ dairəsi-Aeroport magistralından Qala stansiyasınadək gedən yolda və Zabrat-Kürdəxanı-Pirşağı yolunda yenidənqurma işləri başa çatdırılmış, Bilgəh-Novxanı-Sumqayıt, Zığ-Hövsan yollarında və Binə qəsəbəsinin baş yolunda isə işlər davam etdirilir. Ümumilikdə 22 qəsəbənin 420 mindən çox sakininin istifadə etdiyi 62 kilometr qəsəbələrarası yol təmir olunmuş, rayon və qəsəbədaxili yollara 3 milyon kvadratmetrdən çox asfalt örtüyü salınmış, 41 körpü, tunel və piyada keçidi istifadəyə verilmişdir.

Bakı  şəhəri və ətraf  qəsəbələrin  sosial inkişafı  da diqqət mərkəzində olmuşdur. Təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, gənclər, idman və digər sosialyönümlü sahələrdə əhəmiyyətli tədbirlər həyata keçirilmişdir. Proqram çərçivəsində 174 məktəbdə və 121 uşaq bağçasında, 4 peşə məktəbində və 3 yaradıcılıq məktəbində təmir-tikinti işləri başa çatdırılmışdır.  Yeni və müasir tibb müəssisələrinin açılması, mövcud müəssisələrin maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi istiqamətində rayon və qəsəbələrdə 41 xəstəxana, poliklinika, sanatoriya və digər tibb müəssisələri tikilmiş və ya təmir edilərək müasir avadanlıqla təchiz edilmişdir.

Heydər Əliyev Fondunun qayğısı nəticəsində respublikamızın digər bölgələrində olduğu kimi, Bakıda, şəhərətrafı qəsəbə və kəndlərdə də milli və mədəni irsimizin qorunması, mədəniyyətin, təhsilin, səhiyyənin, idmanın və digər sahələrin inkişafı ilə bağlı mühüm işlər görülmüşdür.

Ətraf mühitin sağlamlaşdırılmasına, ekoloji durumun yaxşılaşdırılmasına yönəldilmiş tədbirlər ölkəmizdə ekoloji problemlərin həllini prioritet istiqamətlərdən birinə çevirmişdir. Belə ki, proqramda 3 bənd üzrə əsas, 6 bənd üzrə isə ikinci dərəcəli icraçı orqan kimi Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi təyin olunmuşdur. Bu tədbirlər Abşeron yarımadasının həllivacib olan əsas ekoloji problemlərinin aradan qaldırılmasına yönəlmişdir.  Nazirlik ilk növbədə  yaşıllaşma işlərinin aparılmasına diqqəti artırmış, yeni yollar kənarında  böyük yaşıllıq zolaqlarının salınmasına  başlanılmışdır.

 Bakı şəhəri və onun ətraf qəsəbələrinin  həll olunmamış  ekoloji problemləri  hələ də qalmaqdadır. Xüsusilə, uzun illər neft tullantıları ilə  çirklənmiş ərazilərin  hələ də tam təmizlənməməsi vacib problem  kimi qarşıda durur. Yaxın gələcəkdə bu istiqamətdə işlərin davam etdirilməsi  olduqca əhəmiyyətlidir.

“2014-2016-cı illərdə Bakı  şəhəri və ətraf qəsəbələrin inkişafına dair  Dövlət Proqramı”nın da icrası  davam etməkdədir. Yeni dövlət proqramında   həyata keçiriləcək tədbirlər sırasına Bakının qazla təmin edilməyən qəsəbələrinin qaz təchizatının başa çatdırılması,  elektrik enerjisi ilə təchizatın daha da yaxşılaşdırılması, mövcud istilik məntəqələrinin bərpası, modernləşdirilməsi və yenilərinin yaradılması, su təchizatı və kanalizasiya sistemlərinin yenidən qurulması və yaradılması sahəsində müvafiq layihələrin, yol təsərrüfatı və nəqliyyat infrastrukturunun inkişafının,informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi sahəsində işlərin davam etdirilməsi, səhiyyə müəssisələrinin əsaslı təmiri və tikintisi, müasir avadanlıqla təminatının daha da yaxşılaşdırılması  məsələləri daxildir. Eyni  zamanda, ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması, o cümlədən məişət tullantılarının toplanması və daşınması, zərərsizləşdirilməsi və emalı sahəsində işlərin davam etdirilməsi məqsədi ilə tədbirlərin həyata keçirilməsi, abadlıq və yaşıllaşdırma işlərinin genişləndirilməsi məsələləri də  qarşıda duran vəzifələrdəndir.

Dövlət proqramı çərçivəsində təkcə Sabunçu rayonu ərazisində 16 sahəni əhatə edən 74 bənddən ibarət mühüm sosial və iqtisadi əhəmiyyət kəsb edən tədbirlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulub. Hazırda təhsil sahəsi üzrə 5 obyektdə tikinti və təmir işləri davam etdirilir.   Böyükşor  gölünün problemi,  demək olar ki, həll olunmuşdur. Burada  Avropa Oyunları  üçün  çox möhtəşəm  Bakı Olimpiya Stadionu  ucaldılmış, onun ətrafında park salınması işləri davam etməkdədir.

 Xəzər  rayonu  qəsəbələrində də abadlıq işləri sürətlə davam edir. Heydər Əliyev Fondu və Dövlət Proqramı çərçivəsində təhsil sahəsi üzrə Şüvəlan qəsəbəsində 2 və 4 saylı internat məktəblərinin, Buzovna qəsəbəsi Albalılıq yaşayış sahəsində və Mərdəkan qəsəbəsində uşaq bağçalarının, Zirə qəsəbəsində Dalğa uşaq düşərgəsinin tikintisi davam etdirilir.  Qala hərbi şəhərciyində  216 saylı məktəbin cari təmiri və Buzovna qəsəbəsində Respublika Uşaq Sanatoriyasının yenidən qurulması başa çatdırılmışdır. Şağan qəsəbəsindəki 124 saylı məktəb üçün yeni binanın tikintisi, Türkan qəsəbəsində 6 saylı internat məktəbinin yenidən qurulması, Binə qəsəbəsində 121 saylı orta məktəbin əsaslı təmiri başa çatdırılaraq istifadəyə verilmişdir. Açılış mərasimlərində Prezident İlham Əliyev və  xanımı,  Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva iştirak etmişlər.

Mədəniyyət, gənclər və idman sahələri  üzrə Mərdəkan qəsəbəsində Heydər Əliyev adına park, Buzovna və Türkan qəsəbəsində 1941-1945-ci illər müharibəsində həlak olanların xatirəsinə inşa edilmiş  abidə-park kompleksi, Buzovna qəsəbəsində Mədəniyyət evi və Şüvəlan qəsəbəsində Gənclər evi yenidən tikilərək istifadəyə verilmişdir. Türkan, Mərdəkan və Buzovna qəsəbələrində idman mərkəzlərinin və Şağan qəsəbəsində Mədəniyyət evinin  tikintisi  hazırda davam etdirilir.

Bakının digər rayonlarının, o cümlədən, Qaradağ və  Səbail  rayonlarının qəsəbələrində də bu istiqamətdə işlər davam etməkdədir.

Dövlət proqramının həyata  keçirilməsi  Bakının ətraf qəsəbələrinin inkişafında yeni mərhələ olmaqla yanaşı, bir sıra  investisiyayönümlü layihələrin reallaşmasına imkan yaradacaqdır.

M.MÜKƏRRƏMOĞLU,
“Xalq qəzeti”